Historia od początku

Szkołę Specjalną w Toruniu otwarto w roku 1913 przy ulicy Szosa Chełmińska

(obecnie ulica Szosa Chełmińska 40 – Przedszkole Mały Światek) pod nazwą „Hilfsschule für Schwachbefahigte”. Była to szkoła z  4 oddziałami, w której uczyło 5 nauczycieli. Założycielem i pierwszym Kierownikiem był Niemiec Alojzy Salberg. W tym czasie niemieckie Kuratorium miało swoją siedzibę w Kwidzynie i do roku 1918 Toruń należał do Rejencji Kwidzyńskiej. W roku 1919 działała tam, po Traktacie Wersalskim  Komisja Polska, która wprowadziła do szkół polski język wykładowy.

W czerwcu 1919 roku szkołę zlikwidowano a jej Kierownik wyjechał do Niemiec. W listopadzie 1919 roku uruchomiono ją ponownie. Przez kolejne pół roku jej Kierownikiem był Benedykt Talaśka.
W roku 1920 kierownictwo Szkoły Specjalnej w Toruniu objął Franciszek Narzyński, z którym pracowało 5 nauczycieli i lekarz dr Trzaska. Lekcje trwały pół godziny. Nauczyciel miał 42 lekcje tygodniowo. Nauka była przedmiotowa. Na lekcjach robót używano w młodszych klasach plasteliny, którą nauczyciele przygotowywali sami z gliny, magnezji i terpentyny. Następnie kierownictwo szkoły objął I. Galon – kierownikiem był bardzo krótko ponieważ został powołany na podinspektora i oddelegowany do Grudziądza. Przez kolejne 3 lata Kierownikiem Szkoły Specjalnej w Toruniu był I. Duszyński – pierwszy kierownik z wykształceniem zdobytym w Instytucie Pedagogiki Specjalnej.  W 1925 roku kierownictwo szkoły przejęła Maria Witterowa, zaś w 1927 roku Kierownikiem mianowany został Jerzy Grabowski, absolwent Państwowego Instytutu Pedagogiki Specjalnej.  Szkoła liczyła wówczas już 6 klas. W 1928 roku Szkoła Pomocnicza przemianowana została na Szkołę Powszechną dla Dzieci Anormalnych. Wkrótce dla szkół tego typu przydzielono w Ministerstwie pierwszego wizytatora.
W roku 1930 Szkoła Specjalna w Toruniu mieściła się nadal w budynku przy ul. Chełmińskiej. Nauka odbywała się w niej na dwie zmiany. Klasy liczyły 20 – 25 uczniów. Przy szkole istniał Komitet Rodzicielski oraz 3 Komitety Opiekuńcze. Komitet Rodzicielski nie posiadał funduszy, natomiast środki czerpano z pomocy: Komitetu Opiekuńczego Oficerów i Podoficerów V Pułku Lotniczego,  Komitetu Opiekuńczego Koła Pań przy Związku Sędziów i Prokuratorów w Toruniu,  Komitetu Opiekuńczego pań Wincentego a Paulo.
Od 1933 roku organizowano w Świetlicy szkolnej zajęcia pozalekcyjne. Organizowano również kolonie dla uczniów szkoły.

W roku 1935 przeniesiono szkołę na ul. Prosta 4, gdzie dysponowała wygodnymi pomieszczeniami w 12 salach. 1 lipca 1936 Kierownikiem szkoły został Jan Rychcik, który obejmował to stanowisko do wybuchu II wojny światowej W tym okresie w szkole pracowało 6 nauczyciele po ukończonych studiach w Państwowym Instytucie Pedagogiki Specjalnej oraz 2 z licencjatem pedagogicznym. Najwyższą klasą była klasa IV. Każda klasa miała własną izbę lekcyjną. W szkole była pracownia do drewna z 8 warsztatami stolarskimi i pełnym wyposażeniem sprzętu.  Szkoła miała własna piękna świetlicę. Prowadzono dożywianie dla 80 % uczniów. Pod względem organizacyjnym szkoła wyróżniała się od innych: na wniosek Kierownika wydzielono w Zarządzie Miejskim specjalną „samodzielną jednostkę budżetową”, dzięki której udało się wyposażyć szkołe na poziomie niemal luksusowym.  Pracownie zaopatrzono w specjalistyczny sprzęt. Świetlica posiadała 2 maszyny do szycia i kuchnię. Wszystkie klasy miały stoliki z zielonymi płytami i wiele pomocy naukowych. Urządzono gabinet lekarski z dodatkową specjalną świetlicą do prowadzenia badań i obserwacji dzieci.  Na wysokim poziomie prowadzone były zajecia pozalekcyjne. Wyrazem osiągnięć było wygranie konkursu z prac ręcznych dziewcząt w skali województwa pomorskiego w ramach Kół młodzieżowych PCK. Szkoła uzyskała I nagrodę w województwie w III nagrodę w kraju. Prace dziewczat wysłane zostały na Międzynarodową Wystawę Prac Kół Młodzieżowych PCK do Nowego Jorku. W tym okresie także cała społeczność szkolna brała bezpłatny udział w „Porankach” (na których wyświetlano dodatki dla dzieci) organizowanych w kinie Świt przez córkę ówczesnego właściciela Helenę Witt.  Wiele środków i funduszy udało się zgromadzić dzięki ofiarnej pracy nauczycieli oraz całkowitemu oddaniu się pracy Kierownika szkoły. Praca pozalekcyjna było bezpłatna. W czasie wakacji nauczyciele i woźny malowali wszystkie pomieszczenia. Zaś wielu rad i wskazówek udzielała pani psycholog mgr. Dubajówna, opłacana tylko ze składek Komitetów Opiekuńczych. Odrębną pracą była pomoc w usamodzielnianiu się absolwentów szkoły.
Na rok  szkolny 1939/1940 zaplanowany był  ( częściowo już realizowany) własny duży teatr kukiełkowy ze specjalnymi urządzeniami w sali. Planowano także zakup własnego autobusu, który miał ułatwić realizowanie „ośrodka zainteresowania” w klasach V i VI. W tej sprawie prowadzono rozmowy z wytwórnią Forda w USA.

Wszelkie działania przerwał wybuch II wojny światowej. W czasie okupacji hitlerowskiej Szkoła Specjalna w Toruniu nie istniała. Zorganizował ją dopiero we wrześniu 1945 roku Jan Rychcik z pomocą dawnych nauczycieli:  M. Ryczakowicza, K. Stęporka oraz nowych B. Drozda, , Piotrowskiego, A. Domino. Pierwsza po wojnie rada pedagogiczna odbyła się 5 września 1945 roku pod przewodnictwem Kierownika Jana Rychcika przy ul. Łaziennej, w budynku przyznanym tymczasowo dla Szkoły Specjalnej (siedziba KIK) zupełnie zdewastowanym.   Budynek, gdzie mieściła się szkoła przed wybuchem wojny był zajmowany przez wojska radzieckie. Inwentarz szkoły zaginął, z wyjątkiem jednej skrzyni z aktami, z których wynikało, że w roku 1939 szkoła liczyła 130 uczniów i 6 klas oraz, ze Kierownikiem był Jan Rychcik. Budynek na ul. Łaziennej nie nadawał się w ogóle na szkołę, dlatego Kierownik zabiegał o przydzielenie nowej siedziby. Liczba zgłoszonych dzieci – mimo 2 konferencji odbytych z kierownikami szkół  – wynosiła 57. Pod koniec września 1945 roku udało się zorganizować klasę I  i II dzieci umysłowo upośledzonych oraz jedną klasę dla dzieci głuchych. W październiku tegoż roku Kierownikiem szkoły został Melchior  Ryczakowicz w miejsce Jana Rychcika, któremu powierzono funkcję prezesa ZZNP na okręg bydgoski.
Budżet przyznany dla Szkoły Specjalnej był bardzo skromny. Brakowało zeszytów, książek, papieru i innych przyborów szkolnych. W listopadzie 1945 roku oddano szkole część lokalu przy ul. Prostej 4, gdzie można było powoli przeprowadzać zajęcia lekcyjne.  Na terenie szkoły powstały pierwsze organizacje uczniowskie, Koło  PCK, Spółdzielnia Uczniowska zaopatrująca dzieci w przybory szkolne, dożywianie, oraz poradnia wymowy, która prowadziła A. Domino.
W październiku 1946 roku przydzielono szkole nowy lokal. Był to samodzielny budynek z ogrodem po innej szkole, mieszczący się przy ul. Kościuszki 24. W przydzielonym budynku było 7 sal lekcyjnych, pokój nauczycielski i kancelaria szkolna. W drugim budynku mieściła się – na parterze świetlica szkolna oraz pokój przeznaczony  na dożywianie i składzik, na piętrze – mieszkanie woźnego ( 2 pokoje z kuchnią).  Prócz tego był również budynek przeznaczony na skład węgla.  W klasach były zniszczone piece i bywało, że temperatura w czasie lekcji zimą dochodziła zaledwie do 8 stopni Celsjusza. Brakowało ławek, stołów szaf. Pomoce do nauki przygotowywali sami nauczyciele. Stopniowo pomoce naukowe uzupełniał Inspektorat Szkolny oraz Zarząd Miasta Torunia, który np. w maju 1949 roku wyasygnował 10.000 zł na kupno książek do biblioteki szkolnej oraz 12.000 zł na zakup materiałów papierniczych. W latach 1955 – 1960, dzięki działaniom Komitetu Opiekuńczego Transport udało się zakupić szkolne książki, kraty do okien, drzwi do świetlicy, ławki żelazne do ogrodu, kosze do siatkówki, transport oraz aparat radiowy „Tatry”  do świetlicy. Dzięki wsparciu Komitetu Rodzicielskiego zakupiono do biblioteki szkolnej „Małą encyklopedię”. Po objęciu kierownictwa szkoły przez Bronisława Drozda w roku szkolnym 1955/1956 zradiofonizowano szkołę. Zakupiono dla szkoły także aparat radiowy z adapterem, dwa aparaty do wyświetlania filmów, wiele map, zestawy obrazów do historii, geografii, języka polskiego, pomoce do fizyki, biologii, siatkę na ogrodzenie szkoły. Urządzono także nowa kuchnię dla świetlicy, pracownię do prowadzenia gospodarstwa domowego, przebudowano skład na węgiel pracownie stolarsko – ślusarską. Zbudowano nowy skład na węgiel oraz nowy murowany, kryty śmietnik. Odnowiono cały budynek szkoły. Uregulowano i zakryto strumyk, który płynął przez boisko i utrudniał prowadzenie gier i zabaw z dziećmi. W części podwórza zagospodarowano teren pod ślizgawkę, zakupiono dla uczniów łyżwy, sanki i inny sprzęt sportowy. Doprowadzono do porządku ogród szkolny: wydzielono część na grządki do prac klas młodszych, dla pracowni a także dla woźnego oraz nauczycieli. W tym czasie zadbano także o grono nauczycielskie, które regularnie uczestniczyło w spotkaniach w czytelni KMPiK, korzystało z koncertów w Filharmonii, kina, teatru oraz wyjeżdżało od czasu do czasu do Opery w Poznaniu.

W 1968 roku powstała pierwsza drużyna harcerska „Nieprzetartego Szlaku”. Założona  została przez druhnę Arkadię Lewandowską, którą   w 1972 roku zastąpiła Janina Zdrojewska.Od 1978 roku zaczął działać Szczep Harcerski „Nieprzetartego Szlaku”, który stał się pod kierunkiem komendanta szczepu – druhny Katarzyny Brożek bazą metodyczną dla referatu Nieprzetartego Szlaku Chorągwi Toruńskiej.

W latach 80 -tych do pracy harcerskiej zaangażowali się instruktorzy – studenci ze studenckiego Kręgu Instruktorskiego UMK. Największy rozkwit 75 Toruńskiej Drużyny NS im.Jana Brzechwy to lata 1985 – 2005, kiedy drużynę przez 20 lat  prowadziła druhna Małgorzata Augustynowicz.

Po przejściu na emeryturę Bronisława Drozda w 1972 roku funkcję Dyrektora szkoły objął Waldemar Iwanowski i pełnił ją do roku 1978. Po jego odejściu na rok Dyrektorem „Dziewiętnastki” został Waldemar Aranowski.

W roku 1979 stanowisko  Dyrektora szkoły  objęła Ewa Plaskiewicz, która zarządzała szkołą z ogromnym taktem i zrozumieniem zarówno potrzeb dzieci, jak i pracujących z nią nauczycieli. Czynione od wielu lat starania o poleprzenie bazy lokalowej szkoły skłoniły władze oświatowe Torunia do jej przeniesienia. Otrzymane bowiem po wojnie budynki wymagały ciągłych remontów i modernizacji. Zmiana miejsca była konieczna. Niestety starania i trud włożony w otrzymanie nowego obiektu nie przyniosły oczekiwanego rezultatu w postaci budynku po byłym Instytucie Kształcenia nauczycieli przy ul. Sienkiewicza. W zamian  szkole przydzielono obiekt po Domu Dziecka Nr 2  przy ulicy Moczyńskiego 8/10.
W przeprowadzce i uporządkowaniu pomieszczeń przeznaczonych na sale dydaktyczne i pracownie specjalistyczne pomagali wszyscy, zarówno nauczyciele jak i pracownicy administracji.
Dzięki temu dniem 1 września 1982 roku szkoła rozpoczęła pracę w nowym budynku.

Był on jednak mały i ciasny, z wąskimi korytarzami i stromymi schodami na piętro i do piwnic. Tylko w niewielkim stopniu budynek został dostosowany do potrzeb niepełnosprawnych dzieci. Dlatego w tym okresie szkoła realizowała edukacje na poziomie przedszkola oraz od klasy pierwszej do piątej.

Dalszą naukę w klasie szóstej, siódmej i ósmej uczniowie kontynuowali w Szkole Podstawowej Specjalnej nr 25 przy Specjalnym Ośrodku Szkolno – Wychowawczym w Toruniu. Pomimo trudnych warunków lokalowych w placówce panowała świetna atmosfera, która sprzyjała dobrej współpracy dorosłych na rzecz podopiecznych.

Dalsza determinacja dyrekcji szkoły, nauczycieli i rodziców przyczyniła się do powstania Społecznego Komitetu Budowy Szkoły dla Dzieci Niepełnosprawnych w Toruniu.

Celem pracy tego Komitetu była zbiórka pieniędzy na budowę nowej szkoły. Szansą na nową bazę lokalową był istniejący obiekt na osiedlu Rubinkowo, który pierwotnie przeznaczono na inne cele. Dzięki usilnym staraniom wszystkich członków Komitetu udało się osiągnąć zamierzony cel. Po dokonaniu adaptacji pomieszczeń we wrześniu 1991 placówkę przeniesiono do obecnego budynku przy uliczy Dziewulskiego 41c.  Przeprowadzka odbyła się przy bardzo dużym zaangażowaniu jednostki wojskowej – sprzętu (samochodu ciężarowego) i żołnierzy.

 

Podczas uroczystości rozpoczęcia roku szkolnego podziękowaniom nie było końca. Budynek posiadał przestronne pomieszczenia przygotowane na klasy i pracownie; bezpieczne korytarze oraz dziedziniec, służący za boisko szkolne. Najważniejsze i najserdeczniejsze podziękowania złożono:

Wicewojewodzie województwa Toruńkiego
panu Zbigniewowi Muchlińskiemu

Prezydentowi Torunia
panu Jerzemu Wieczorkowi

Przewodniczącemu Szkolnego Komitetu Budowy Szkoły
panu Janowi Piaseckiemu

W czerwcu 1992 Dyrektor szkoły Ewa Plaskiewicz przeszła na emeryturę i na jej miejsce powołana została Mariola Wegner. W okresie jej kadencji , dzięki współpracy z PFRON i Fundacją Polsko – Niemiecką została wybudowana w 1996 roku sala gimnastyczna.

W roku szkolnym 1993/1994 szkołę opuściły klasy życia ( obecnie zespoły edukacyjno –terapeutyczne ), tworząc odrębną placówkę – Szkołę Podstawową Nr 26.

Również od września 1997 Dyrektorem szkoły została Grażyna Budzyń. Dzięki zaangażowaniu Dyrekcji szkoły, nauczycieli oraz przychylności organu prowadzącego i Kuratorium Oświaty utworzono ponownie dwa zespoły edukacyjno –terapeutyczne i od tego czasu kontynuowana jest idea prowadzenia klas dka uczniów z lekkim upośledzeniem umysłowym oraz zespołów edukacyjno – terapeutycznych. We wrześniu tegoż roku w szkole powołano oddział przedszkolny, jako Oddział Wczesnej Diagnozy. Powstał on z myślą o dzieciach przedszkolnych z opóźnieniem rozwoju, rozwojem nieharmonijnym, zaburzeniami emocjonalnymi, upośledzeniam umysłowym, autyzmem, porażeniem mózgowym oraz dla tych dzieci, które nie były objęte specjalistyczna opieką psychologiczno – pedagogiczną przez co nie osiągnęły jeszcze dojrzałości szkolnej. Oprócz rozwoju szkoły, głównym celem nowego Dyrektor Grażyny Budzyń  była poprawa bazy lokalowej placówki. W okresie jej kadencji przeprowadzono szereg inwestycji: adaptację pomieszczeń `nad sala gimnastyczną na Ośrodek Edukacyjno – Terapeutyczny z windą,  ociepleń i otynkowania budynku, liczne remonty sal lekcyjnych, modernizację holu oraz parteru szkoły. Zagospodarowano także tereny zielone wokół szkoły, urządzono tereny sportowe w formie boisk oraz wydzielono parkinki. W 2001 roku dzięki staraniom Grażyny Budzyń zakupiono pierwszy samochód do przewozu dzieci niepełnosprawnych. Wszystkie te inwestycje zostały zrealizowane dzięki przychylności Gminy Miasta Toruń i PFRON.

Zgodnie z reformą oświaty w 2000 roku Szkołę Podstawową Specjalną Nr 19 i Gimnazjum Specjalne Nr 19  przekształcono w Zespół Szkół Nr 6 w Toruniu.
W okresie 1985 – 1991 oraz 1997 – 2006  funkcję wicedyrektora szkoły pełniła Katarzyna  Brożek. Realizując zajęcia lekcyjne jako nauczyciel kontynuowała  pracę jako opiekun drużyny harcerskiej.

Z początkiem roku szkolnego 2008/2009 Dyrektorem szkoły została Alicja Golon, która wcześniej przez dwa lata sprawowała funkcję wicedyrektora. Nowa Pani Dyrektor wprowadziła nowoczesny styl zarządzania placówką, oparty na partnerskich stosunkach między dyrektorem i gronem pedagogicznym. Dzięki jej staraniom w szkole przeprowadzono dalsze prace remontowe sal dydaktycznych, sali gimnastycznej oraz kapitalny remont kuchni szkolnej. Zakupiono drugi samochód do przewozu dzieci niepełnosprawnych oraz zainstalowano dźwig osobowy w głównym budynku szkoły.
W roku 2009 powołano punkt konsultacyjny Wczesnego Wspomagania Rozwoju . Sale lekcyjne klas młodszych wyposażono w tablice multimedialne ze Środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko – Pomorskiego. oraz ze środków budżetu Województwa Kujawsko – Pomorskiego i samorządów lokalnych. W latach 2010/2013 placówka realizowała projekty edukacyjne :”Więcej możliwości, więcej szans”, „Indywidualizacja procesów nauczania”, „W drodze do sukcesu” współfinansowane z funduszy EFS w ramach programu operacyjnego Kapitał Ludzki. W roku 2010 szkoła przystąpiła również do rządowego programu „Radosna Szkoła”. W grudniu 2010 roku Rada Miasta Torunia przychyliła sie do wniosku Dyrektor Alicji Golon o nadanie imienia bl. ks. S. W. Frelichowskiego szkołom wchodzącym w skład Zespołu Szkół Nr 6 w Toruniu: Szkole Podstawowej Nr 19 oraz  Gimnazjum Nr 19 . Przygotowania do nadania imienia  trwały przez rok szkolny 2010/ 2011  i uwieńczone zostały przepiękną uroczystością w dniu 23 lutego 2011 roku  w rocznicę śmierci  bł. ks. S. W. Frelichowskiego. Dzień ten papież Jan Paweł II ustanowił jako dzień wspomnienia błogosławionego. Szkoły zaś  tę datę ustanowiły Dniem Patrona.  Nasza drużyna harcerska pod opieką druhny Katarzyny Brożek włączyła się w przygotowania i nawiązała – przy zaangażowaniu pani Moniki Suleckiej –  ścisłą i serdeczna współpracę z Kleryckim Kręgiem Harcerskim „WICEK” przy Wyższym Seminarium Duchownym w Toruniu.  Również  w 2010 roku harcerze wzięli udział  w Projekcie Głównej Kwatery ZHP „Cztery Pory Roku – w warsztatach twórczości artystycznej.Dyrektor Alicji Golon  oraz wicedyrektor Ewie Oleksy wraz z całą społecznością szkolną przypadł także w udziale zaszczyt  przekroczenia setnego roku działalności placówki i uroczysty jubileusz.

A mało kto łączy dwa zdarzenia z jednym i tym samym rokiem.
1913
to rok założenia naszej placówki
i

rok urodzin Patrona szkoły

Stąd splecione uroczystości 100 lecia szkoły, 100 lecia urodzin Patrona na terenie placówki, w instytucjach świeckich i kościelnych Torunia oraz udział naszych harcerzy w Międzynarodowym Zlocie Harcerzy i Skautów „Wicek” w Toruniu.

Przy wsparciu  Dyrektor Alicji Golon nauczyciele Szkoły organizują konkursy o zasięgu wojewódzkim: konkurs pieśni religijnej „Śpiewam Tobie Panie”, konkursy plastyczne „Przechwałki plastyczne” i „Czarno-białe obrazy z życia bł. ks. S.W. Frelichowskiego” i inne o zasięgu miejskim. Od siedmiu lat z inicjatywy pani Golon szkoła organizuje „Wojewódzki Dzień Godności Osoby Niepełnosprawnej Intelektualnie”. Tematem przewodnim jest Konwencja ONZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych. Środki na realizację projektu pozyskuje z Zarządu Kujawsko- Pomorskiego Urzędu Marszałkowskiego. Szkoła wypracowuje wysokie standardy pracy wychowawczo-dydaktycznej, czego potwierdzeniem jest zdobycie dwóch wyróżnień i nagrody specjalnej za udział w Gimnazjalnych Projektach Edukacyjnych organizowanych przez Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego. Uczniowie szkoły biorą udział w konkursach i przeglądach artystycznych o zasięgu krajowym i międzynarodowym.
W 2014 roku działa w Stowarzyszeniu Olimpiad Specjalnych oraz rozpoczęła realizację programu „Młodzi Sportowcy”, w którym uczestniczą dzieci w wieku przedszkolnym razem z rodzicami, zajęcia organizowane są w soboty. 10 czerwca 2017 roku szkoła była organizatorem II Wojewódzkiej Olimpiady „Młodego Sportowca”.
W 2009 roku powołało Stowarzyszenie dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej oraz ich Rodzin „Dziewiętnastka”, które działa na rzecz podnoszenia kompetencji społecznych niepełnosprawnych uczniów. Dzięki jej działalności w Stowarzyszeniu szkoła pozyskuje środki finansowe z budżetu Gminy Miasta Toruń oraz Zarządu Kujawsko-Pomorskiego Urzędu Marszałkowskiego na realizację wielu projektów dla niepełnosprawnych wychowanków i ich rodzin, są to między innymi turnusy rehabilitacyjne, wycieczki, festyny rodzinne czy zajęcia wczesnego wspomagania rozwoju dziecka realizowane w soboty.
W 2013 roku z okazji obchodów 100-lecia Szkoły Podstawowej Specjalnej Nr 19 zorganizowała Międzynarodową Konferencję Naukową „Szkolnictwo specjalne wczoraj – dziś – jutro”, która została objęta honorowym patronatem Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Prezydenta Miasta Torunia, naukowy patronat sprawował Wydział Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika oraz Uniwersytet Salezjański w Rzymie. W 2015 roku zorganizowała ogólnopolską konferencję pod patronatem Ośrodka Rozwoju Edukacji „Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka. Terapeutyczne wsparcie dziecka i rodziny”. W 2017 roku w lutym zorganizowała kolejną konferencję naukowo – o zasięgu ogólnopolskim „Wszyscy  pracujemy na sukces dziecka”- Dziecko ze spektrum autyzmu na lekcjach i zajęciach specjalistycznych na podstawie dobrych praktyk Szkoły Podstawowej Specjalnej nr 19. Konferencji organizowane były w partnerstwie z Wydziałem Nauk Pedagogicznych UMK.  Od 2012 roku ściśle współpracuje z Ośrodkiem Rozwoju Edukacji w obszarze wczesnego wspomagania rozwoju dziecka. Jest uczestnikiem projektu realizowanego przez Wydział Specjalnych Potrzeb Edukacyjnych ORE i realizatorem wielu szkoleń upowszechniających ideę wczesnego wspomagania rozwoju dziecka. Nazwisko Alicji Golon oraz Joanny Rzymyszkiewicz  figuruje na liście krajowych Liderów WWRD.

W grudniu 2015 roku Alicja Golon uzyskała od dyrektora Ośrodka Rozwoju Edukacji potwierdzenie kompetencji i dorobku zawodowego w obszarze wczesnego wspomagania rozwoju dziecka. Jako ekspert uczestniczyła na zaproszenie MEN w pracach nad zapisami do rozporządzenia dotyczącego organizacji wczesnego wspomagania rozwoju dziecka (2017).

Szkoła inicjuje i organizuje współpracę z wieloma instytucjami, które wspierają działania statutowe szkoły: Fundacją Ducha, Fundacją Daj Szansę, Zakładem Nomet, Miejskim Schroniskiem dla Zwierząt, pizzerią Promyk w Lubiczu , Biblioteką dla Osób Niepełnosprawnych, Domem Muz, CK Jordanki, Centrum Nowoczesności „Młyn Wiedzy”, Castoramą i innych. Od kilku lat współpracuje z Fundacja In – Spe, dzięki czemu uczniowie objęci są większą ilością godzin rewalidacyjnych i pozalekcyjnych. Kilkuletnia współpraca z Bractwem Rycerskim Ziem Toruńskich pozwala dzieciom uczestniczyć w festynie „Aktywnie uczestniczymy w życiu społecznym i kulturalnym” i dzięki temu poznawać historię w niekonwencjonalny sposób. Współpraca z Fundacją Kosmiczna Droga do Gwiazd, kilkukrotnie zaowocowała wsparciem imprez organizowanych przez szkołę.

W 2015 roku Dyrektor Alicja Golon była członkiem zespołu opracowującego Strategię Rozwoju Edukacji Miasta Torunia na lata 2016 – 2023. Została powołana i pracuje w zespole monitorującym Strategię. Od grudnia 2016 roku realizuje „Integracyjne Spotkania Mikołajkowe” oraz imprezy miejskiej dla dzieci z autyzmem i dzieci niepełnosprawnych uczęszczających do toruńskich szkół i przedszkoli.

W 2016 roku została zaproszona przez Fundacje Daj Szansę do pracy w zespole eksperckim opracowującym model wsparcia osób dorosłych z niepełnosprawnością intelektualną – „Lokalne zasoby, środowiskowe wsparcie” (projekt był opracowywany w ramach konkursu ogłoszonego przez Ministerstwo Rozwoju).

Od 2017 roku Dyrektor szkoły Alicja Golon  jest powoływana przez Kujawsko-Pomorskiego Kuratora Oświaty do komisji przyznających akredytację placówkom doskonalenia nauczycieli dokonując z zespołem powołanym przez kuratora, oceny działalności tych placówek.

Nasza szkoła współpracuje ze szkołami wyższymi, organizując praktyki pedagogiczne dla  studentów, m.in.: z UMK w Toruniu i UKW w Bydgoszczy. W szkole z wizytami studyjnymi gościli studenci i pracownicy naukowi Instytutu Papieskiego w Rzymie oraz Uniwersytetu Lwowskiego na Ukrainie. Efektem współpracy z UMK w Toruniu jest podpisanie przez Prorektora ds. kształcenia prof. dr hab. Beatę Przyborowską z Alicją Golon 1 grudnia 2016 r. porozumienia, na mocy którego Szkoła Podstawowa Specjalna nr 19 im. bł. ks. S. W. Frelichowskiego i została: Szkołą ćwiczeń UMK. W 2018 roku przystąpiła do projektu „Toruńska Szkoła Ćwiczeń”

Od maja 2018 r. prowadzi ośrodek  koordynacyjno-rehabilitacyjno-opiekuńczy „Za życiem”, którego działanie wynika z programu kompleksowego wsparcia dla rodzin.  Ośrodek działa na mocy porozumienia podpisanego przez Prezydenta Pana Michała Zaleskiego z Ministerstwem Edukacji Narodowej. Wsparciem obejmuje ponad sto rodzin.

Szkoła podejmuje działania promujące placówkę w środowisku. Publikowane są artykuły w prasie codziennej i czasopismach pedagogicznych. W 2021 roku w ramach obchodów Światowego Dnia Książki i Czytelnictwa do udziały w spotkaniu poprowdzonym zdalnie udało się zaprosić Pierwszą Damę RP Panią Prezydentową Agatę Kornhauser-Dudę, która podzieliła się z dziećmi swoimi zainteresowaniami czytelniczymi. Efektem spotkania było zaproszenie naszych dzieci do Warszawy i spotkanie z Panią Prezydentową w Pałacu Prezydenckim. Działania promocyjne to również wydawanie od pięciu lat gazetki szkolnej „Trele – Morele”, prowadzenie strony internetowej. Szkoła posiada certyfikaty: „Szkoły budującej wrażliwość społeczną”, „Szkoły przyjaznej żywieniu i aktywności fizycznej”, „Szkoły przyjaznej osobom niewidomym”.

Szkoła kształci i wychowuje dzieci w umiłowaniu Ojczyzny w poszanowaniu Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz szacunku dla każdego człowieka. Organizuję apele i uroczystości z okazji Świąt Narodowych.
Wciąż wsparcie w naszych progach znajduje 75 Drużyna Harcerska Nieprzetartego Szlaku.

W latach 2019-2021 szkoła realizowała dwa projekty (Lepszy start toruńskich uczniów i Wszystkie dzieci równe są.) w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2014-2020. Celem projektów było rozwijanie kreatywności uczniów. Na realizację projektów pozyskano środki finansowe i wyposażono „Salę Doświadczania Świata”, pracownię do logorytmiki, salę do integracji sensorycznej. Pozyskano sprzęt do prowadzenia zajęć z alternatywnych metod komunikacji, metody neurotaktylnej oraz metody M. Montessori.

5 czerwca 2019 roku dzięki zabiegom grona pedagogicznego oraz wsparciu rodziców i krewnych bł. Ks. S. w. Frelichowskiego placówka otrzymała sztandar. Symbol ten godnie reprezentuje społeczność szkolną poza murami naszej placówki.

Od 1 września 2022 roku w szkole funkcjonują także klasy przysposobiające  do pracy.
Wprowadziło to zmianę nazwy naszej placówki na Zespół Szkół nr 19.

Opracowanie na podstawie
1)       A.Domino „Historia Szkoły Specjalnej w Toruniu” 30.XII.1961
2)      Publikacja „85 lat Szkoły Podstawowej Specjalnej Nr 19 w Toruniu” 1998
3) monografia Zespołu Szkół Nr 6 w Toruniu, 2013
opieka merytoryczna: Katarzyna Kuźdub